طبق بند 11-1-8-2-3 مبحث یازدهم:

زنگ زدایی فلز می‌تواند بسته به مشخصات فنی طرح به وسیله برس سیمی و یا روش ماسه پاشی تحت فشار و یا ساچمه زنی صورت گیرد.

سند بلاست و شات بلاست قطعات فولادی

روش کار سندبلاست به این صورت است که ماسه‌های ساینده که عمدتا از جنس سیلیس – مسباره و اکسید فلزات هستند با استفاده از فشارباد کمپرسور شتاب گرفته و بر روی سطح قطعه پاشیده میشوند .اما در شات بلاست، ساچمه های فولادی ( کروی و شکسته) یا شات و گریت فولادی با استفاده از هوای فشرده یا توربین، شتاب گرفته و برروی سطوح قطعات عموما فلزی پرتاب می‌شوند. برخورد مداوم ساچمه‌های فولادی در این تکنیک اجرای عملیات زنگ زدایی، ماسه زدایی از قطعات ریخته گری، رنگ برداری، پوسته زدایی از قطعات فورج، شات پینینگ و تنش زدایی از قطعات صنعتی را میسر می‌سازد. به‌طور کلی فرایند پرتاب ماسه و شن با فشار بسیار زیاد هوا را سندبلاست گویند. انجام عملیات سندبلاست نیاز به ابزار، تجهیزات و متریال مخصوص و کاربر آموزش دیده و مجرب دارد تا علاوه بر استفاده بهینه و صحیح از تجهیزات، ایمنی نیز رعایت گردد؛ همچنین سندبلاست کار باید از وسایل و تجهیزات ایمنی مناسب از قبیل دستکش، عینک، ماسک دهان و بینی و لباس کار مخصوص سندبلاست استفاده نماید تا در برابر خطرات و اتفاقات احتمالی کمترین صدمات را متحمل شود. البته در فضاهای بسته مانند مخازن حتماً از لباس و کلاه سندبلاست مجهز به اکسیژن استفاده می‌شود تا سندبلاست کار بتواند بدون نگرانی از آلودگی محیط و عوارض بعدی کار خود را به بهترین نحو انجام دهد.

برای شروع اجرای سندبلاست نیاز به یک دستگاه کمپرسور هوا به منظور تولید هوای فشرده (برای پاشیدن مواد ساینده بر روی سازه) می‌باشد. در فرایند سندبلاست، هوای فشرده از اهمیت زیادی برخوردار است به‌طوری‌که سندبلاست از لحاظ کیفی و کمی ارتباط مستقیمی با فشار هوایی دارد که کمپرسور هوا تولید می‌کند. فشار هوا مناسب جهت اجرای عملیات سندبلاست ۷ بار یا 105 psi می‌باشد که به وسیله شلنگ فشارقوی هوا به دیگ سندبلاست منتقل می‌شود. همان‌طور که توضیح داده شد دیگ سندبلاست در سایزهای مختلفی وجود دارد که سایز متوسط آن که بیشتر هم مورد استفاده قرار می‌گیرد ۳۰۰ لیتر گنجایش دارد. پس از انجام امور آماده‌سازی تجهیزات و کاربران می‌بایست مواد ساینده را داخل دیگ سندبلاست ریخت؛ روش کار به این ترتیب است که فشار هوای تولید شده توسط کمپرسور هوا به وسیله اتصالات بخش زیرین دیگ سندبلاست با سرعتی زیاد و به صورت مستقیم به سمت شلنگ سندبلاست هدایت می‌گردد و سبب ایجاد خلاء در قسمت زیرین دیگ سندبلاست می‌شود و مواد ساینده را مکش کرده و مخلوط هوا و ماسه را به سمت نازل سندبلاست با فشار و سرعتی بیش از ۸۰۰ کیلومتر در ساعت به سمت سطوح سازه پرتاب می‌کند تا منجر به سایش سطوح و زنگ زدایی یا برداشتن رنگ‌های قدیمی و فرسوده گردد. اجرای سریع و با کیفیت عملیات سندبلاست علاوه بر رعایت و توجه به نکات بالا نیاز به یک اپراتور یا همان سندبلاست کار کارآزموده نیز دارد تا طریقه استفاده از نازل سندبلاست (زاویه و فاصله نازل با سطح سازه) را بسته به شکل و نوع قطعات بداند و برای بکارگیری آنچه می‌داند تبحر و تخصص کافی را داشته باشد؛ به‌طورکلی و از باب مثال چنانچه رنگ و مواد اضافی (ناخالصی‌ها) روی سطح سخت نباشد، فاصله نازل تا سطح، بین ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر و زاویه پاشش ۷۰ تا ۷۵ درجه مناسب است؛ هرچه سختی ناخالصی‌های سطح بیشتر باشد فاصله نازل تا سطح کمتر و زاویه آن با سطح بیشتر می‌شود تا جایی که فاصله به ۲۰ سانتی‌متر و زاویه به ۹۰ درجه می‌رسد.

منبع: ویکی پدیا